Thông tin khoa học

Các microRNA huyết thanh là dấu ấn sinh học không xâm lấn tiềm năng cho ung thư gan

Trần Ngọc Thanh Đoan^a, Lê Hoàng Kim Ngân^a, Hồ Cảnh An^a, Nguyễn Khánh Bảo Ngọc^a, Trương Thùy An^a, Trần Khắc Việt^a, Lâm Ngọc Bảo Chi^a, Hoàng Thị Kim Liễu^a, Hoàng Nhật Minh^a, Trần Kiều Xuân Trâm^a, Cao Trung Kiên^a, Phạm Quang Anh^a, Nguyễn Hoàng Minh Trí^a, Thái Thành Đạt^a, Nguyễn Đình Minh Quân^b, Trần Châu Mỹ Thanh^a*, Đinh Phong Sơn^b*

^a Khoa Y- Trường Y Dược, Trường Đại học Duy Tân, Đà Nẵng, Việt Nam

^b Trung tâm Sinh học phân tử - Trường Y Dược, Trường Đại học Duy Tân, Đà Nẵng, Việt Nam

*Corresponding Author: Dinh Phong Son, Center for Molecular Biology, College of Medicine and Pharmacy, Duy Tan University, Danang, Vietnam

Email: dinhphongson@dtu.edu.vn

_____________________________________________________________________________________________

Tóm tắt

Ung thư gan (Liver cancer, LC) là loại ung thư phổ biến thứ bảy trên toàn thế giới và là nguyên nhân thứ tư gây tử vong liên quan đến ung thư. Do đó, việc phát hiện sớm là rất quan trọng để giảm tỷ lệ tử vong do LC gây nên. Tuy nhiên, những bệnh nhân mắc bệnh ở giai đoạn đầu thường không có triệu chứng và do đó ít có khả năng được chẩn đoán. Các xét nghiệm chẩn đoán LC truyền thống có những hạn chế về độ nhạy, độ đặc hiệu hoặc chi phí cao, khiến chúng không phù hợp để sàng lọc quy mô lớn. Do đó, sự phát triển của các phương pháp chẩn đoán mới là cần thiết để phát hiện sớm LC và nâng cao độ chính xác. Chúng tôi đã sử dụng hai bộ dữ liệu microarray với một nền tảng được tiêu chuẩn hóa để điều tra sự biểu hiện microRNA (miRNA) toàn diện từ 1100 mẫu huyết thanh. Một mô hình chẩn đoán miRNA được phát triển từ kết quả giải trình tự thông lượng cao các mẫu huyết thanh bệnh nhân LC, kết quả qRT-PCR từ các nghiên cứu trên PubMed và các mẫu huyết thanh ung thư khác (Ung thư dạ dày, Ung thư đường mật, Bệnh tuyến tụy/đường mật lành tính, Ung thư ruột kết, Ung thư thực quản, Ung thư tuyến tụy) đáp ứng các tiêu chí phân tích, với đối chứng là mẫu huyết thanh người bình thường. Phần mềm R v.4.1.1 và gói phân tích dữ liệu Limma đã được sử dụng để tiến hành dự đoán sự thay đổi biểu hiện miRNA. Cuối cùng, phân tích diện tích dưới đường cong (AUC) đã được thực hiện để đánh giá tiềm năng chẩn đoán của các dấu ấn sinh học miRNA này. Kết quả đã tìm thấy 17 miRNA biểu hiện tăng như hsa-miR-141-3p, hsa-miR-1228-5p, hsa-miR-625, hsa-miR-1249, hsa-miR-1913, hsa-miR-3675, hsa -miR-4731, hsa-miR-4783, hsa-miR-6510, hsa-miR-6515, hsa-miR-6766, hsa-miR-6795, hsa-miR-6796, hsa-miR-6798, hsa-miR -6800, hsa-miR-6859, hsa-miR-6870 và 4 miRNA được điều chỉnh giảm như hsa-miR-199a-5p, hsa-miR-192-5p, hsa-miR-323a, hsa-miR-4706 khi so sánh giữa huyết thanh bệnh nhân LC và nhóm khỏe mạnh. Những phát hiện của chúng tôi cho thấy rằng các miRNA huyết thanh có tiềm năng để phát triển thành các dấu ấn sinh học chẩn đoán LC không xâm lấn trong tương lai, với độ chính xác cao và tiết kiệm chi phí so với các dấu ấn sinh học truyền thống.

Từ khóa: Ung thư gan; tin sinh học; miRNA; chẩn đoán; xét nghiệm máu.